آشنایی با مدیریت بحران

آشنایی با مدیریت بحران:

تعریف بحران:

به حادثه ای که بطور طبیعی و یا بوسیله بشر بطور ناگهانی و یا بصورت فزاینده به وجود آید و سختی و مشقتی را به جامعه انسانی تحمیل نماید و جهت برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اساسی و فوق العاده باشد بحران می گویند.

مديريت بحران:

فرآيند پيش بيني و پيشگيري از وقوع بحران ، برخورد و مداخله در بحران و سالم سازي بعد از وقوع بحران را مديريت بحران گويند.
در مراکز درمانی مانند بیمارستانها هر گونه حادثه غیر مترقبه به عنوان بحران تلقی شده و می بایست به صورت صحیح مدیریت و کنترل گردد تا از تبدیل آن به فاجعه جلوگیری گردد. لذا ضروري است كه هر بيمارستاني بر اساس منابع، امكانات و ويژگي هاي خاص خود، داراي يك ساختار مديريت بحران و يا طرح آمادگي فوري باشد . بر این اساس ساختار مدیریت بحران در بیمارستان خاتم الأنبیاء مطابق با تشکیلات مدیریت بحران وزارت کشور، تشکیل گردیده که شامل یک فرمانده مانند رئیس بیمارستان و چندین واحد و معاونت بوده و این اعضاء علاوه بر کارهای روزمره وظیفه مدیریت بحران را در حوادث خارج و داخل بیمارستانی برعهده دارند.

مراحل مدیریت بحران عبارتند از:

مرحله پیش بینی و آمادگی
مرحله امدادرسانی
مرحله بهبود و بازسازی

مرحله آمادگی کلیه اقدامات و عملیاتی است که دولت ها، جوامع و همچنین افراد را قادر به انجام عکس العمل سریع در مواقع بروز بحران می نماید و مرحله امدادرسانی به مجموعه اقدامات بهداشتی و درمانی اطلاق می شود که در حین و بعد از وقوع بحران انجام می پذیرد و بالاخره مرحله بهبودی عملیاتی است که به منظور عادی سازی شرایط و اوضاع یک کشور یا بخشی از آن بعد از وقوع بحران صورت می گیرد.

تعيين زنجيره مسئوليت حوادث غيرمترقبه:

اعضای تیم بحران هر یک مسئولیتهائی را به عهده دارند به طور مثال فردي كه مسئوليت اعلام خطر و اجراي برنامه حوادث غيرمترقبه را بر عهده دارد به عنوان فرمانده حادثه انتخاب مي‌گردد و داراي مسئوليت مشخص مي‌باشد و از بين با سابقه ترين و مجرب ترين افراد موظف در بيمارستان برگزيده مي‌شود و فرماندهي و هماهنگي تمامي‌ واحدهاي بيمارستان را انجام می دهد ( رئیس بیمارستان) . اين فرد وظيفه تقسيم مسئوليت‌ها را در مركز فرماندهي حوادث بيمارستان بر عهده دارد. در مواردي كه فرد يا افرادي از پيش تعيين شده در دسترس نباشند جانشینان وی مسئوليت فرماندهي پاسخ بيمارستان را بر عهده مي‌گيرند. (اين مسئوليت‌ها برحسب موقعيت و نوع بيمارستان قابل تغيير هستند و توسط كيمته بحران و بلایا تعيين مي‌شوند). برای هر یک از اعضا جانشینان شماره 1 و 2 نیز مشخص گردیده است.

کدهای بحران:

هنگام بروز حادثه یا بحران در بیمارستان جهت اطلاع رسانی به عموم کارکنان یک کد از طریق pager بیمارستان اعلام می گردد. کد شروع بحران عدد 100 و کد خاتمه حادثه یا بحران عدد 200 می باشد. سایر کدها و حوادث مربوط به آن در بردهای اطلاع رسانی بخشها و راهرو ها ی بیمارستان نصب شده است. و نحوه واکنش  بر اساس حوادث اضطراری اتفاق افتاده در بیمارستان و پیرو مصوبات کمیته های بحران و بلایا، لیست کامل کدهای بحران بیمارستان تعریف شده است. ضمنا وضعیت بحرانی در بیمارستان با اعلام کد 100 شروع شده و با اعلام کد 200 خاتمه می یابد.

مانور:

مانور مجموعه اي است از راهكارهاي مناسب كه از قبل از وقوع فاجعه یا حوادث به منظور بالابردن سطح آگاهي و آموزش مهارت هاي عملي کارکنان در بیمارستان انجام می گردد و واقعیت نداشته و یک نوع آزمایش شبیه سازی شده است. در بیمارستان می بایست هر سال یکبار مانور برگزار گردد تا میزان آمادگی کارکنان مورد ارزیابی قرار گرفته و نواقص شناسائی و رفع گردند.

کمیته بحران:

یکی از مهمترین کمیته های بیمارستانی ، کمیته بحران و بلایا است که کلیه اعضای 41 گانه تیم بحران در آن شرکت می نمایند.  هر بيمارستان بايد كميته بحران را با هدف تهيه، توزيع، پيگيري و به روز كردن برنامه حوادث غيرمترقبه تشكيل دهد. اين كميته همچنين مسئوليت آموزش پرسنل و هماهنگي با ديگر سازمان‌هاي دخيل در بخش سلامت را بر عهده دارد.